ျမန္မာ့ရိုးရာ ထမင္းစားပြဲ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား။

ျမန္မာ႔ စားေသာက္ဖြယ္ရာမ်ားနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ေလ႔လာၾကည့္တဲ႔အခါ အစားအေသာက္ မ်ိဳးစံု ရဲ႕ ခ်က္နည္းျပဳပ္နည္းေတြ စံုစံုလင္လင္ ေတြ႕ရပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ ျမန္မာေတြ ထမင္းနဲ႔ဟင္းကို လက္နဲ႔ နယ္ဖတ္ စားေသာက္တဲ႔အေၾကာင္း စားေသာက္ပံုစားေသာက္နည္းေတြကို မေတြ႔မိပါဘူး ။

ဂ်ပန္ေတြက ေျပာတတ္တယ္ သူတို႔က စားစရာေတြကို မ်က္စိနဲ႔ အရင္ အရသာခံစားၿပီးမွ ပါးစပ္က (လွ်ာ က) အရသာခံတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ။ကၽြန္ေတာ္က သူတို႔ကို အားက်မခံ "ျမန္မာေတြက စားစရာကို လက္က အရင္ အရသာခံၿပီးမွ ပါးစပ္က အရသာခံတယ္" လို႔ ေျပာ ျဖစ္တယ္ ။

ထမင္းလက္ဆံု စားတယ္ ဆိုတာ ဒီလိုလား

လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ကေတာ့ စားေသာက္စရာ ထမင္းစတာေတြကို လက္နဲ႔ နယ္ဖတ္ၿပီးစားေသာက္တဲ့ဓေလ့က အာရွနိုင္ငံေတြမွာဘဲ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အိမ္နီးျခင္း အေနာက္ဖက္က နိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ယခုအထိ ဒီအေလ႔က ရွိပါေသးတယ္ ။ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ဖက္အရပ္က ထိုင္း လာအို ကေမာၻဒီးယားနိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဒီဓေလ့က ေပ်ာက္သေလာက္ျဖစ္ေနပါၿပီ ။ျမန္မာနိုင္ငံက ၿမိဳ႕အရပ္ေတြမွာေတာ့ ဇြန္းခက္ရင္းယဥ္ေက်းမႈေတြက အေတာ္ေလးေနရာ ဝင္ယူလာတာေတြ႔ေနရပါၿပီ ။

ျမန္မာ႔ဓေလ႔ ျမန္မာ႔ရိုးရာ ထမင္းစာပြဲမွာ လက္နဲ႔စားေသာက္တဲ႔ အက်င့္ဓေလ့က ေရွးအခါကပင္ ရွိခဲ႔ပါတယ္ ။ ျမန္မာ မင္းမ်ား ပြဲေတာ္တည္တဲ႔အခါမွာ လက္နဲ႔ဘဲ စားသံုးခဲ႔တဲ႔ အေထာက္အထားေတြ ရွိခဲ႔ပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ႔ စားေသာက္စဥ္မွာ လိုက္နာရမဲ႔က်င့္ဝတ္ေတြကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မွတ္တမ္းမ်ား မထားခဲ႔နိုင္တာေတြ႕ရပါတယ္ ။ ရပ္ဓေလ႔ရြာဓေလ႔ စားေသာက္ပံု စားေသာက္နည္းေတြ ကလည္း သက္ႀကီးစကားသက္ငယ္ၾကားလို႔ လိုက္နာ မွတ္သား ထားတာေတြနဲ႔ဘဲ လက္ဆင့္ကမ္းခဲ႔ ၾကမွတ္သားခဲ႔ၾကပါတယ္ ။ ဒီေန႔ေခတ္လို ျပင္ပ ယဥ္ေက်းမႈေတြ လႊမ္းမိုးလာေတာ့ မွတ္တမ္းမရွိတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြေတြ ေပ်ာက္ပ်က္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားမွာ စိုးရိမ္စရာပါ ။

အတူစားတဲ႔ လူႀကီးေတြကို  ဦးစားေပး ေလးစားပါ ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ငယ္စဥ္က အဖိုးတို႔အဖြားတို႔နဲ႔ အတူတူ ထမင္းစားရတဲ႔ အခ်ိန္ အရြယ္မွာ ထမင္းစားေသာက္စဥ္ လိုက္နာရမဲ႔ အခ်က္ေတြကို သင္ျပ ဆံုးမတာေတြကို နားေထာင္လိုက္နာၿပီး ထမင္းကို လက္နဲ႔ သပ္သပ္ယပ္ယပ္ စားေသာက္တတ္ေအာင္ သင္ယူခဲ႔ရပါတယ္ ။ ေနာက္နည္းနည္းႀကီးလာၿပီး ေက်ာင္းတက္ရတဲ႔အခ်ိန္မွာေတာ့ ထမင္းဘူးနဲ႔ စားရပါတယ္ ။ထမင္းဘူးနဲ႔စားတဲ႔အခါ လက္နဲ႔နယ္ဖတ္စားရတာက အဆင္မေျပေတာ့လို႔ ဇြန္း တေခ်ာင္းနဲ႔ စားတဲ႔အက်င့္ရလာခဲ႔တယ္ ။ ဒီကမွ အတန္းေတြႀကီးလာၿပီး အေဆာင္ေနရတဲ႔ အခါမွာေတာ့ အေဆာင္ ထမင္းစားခန္းမွာ ဇြန္းခက္ရင္းနဲ႔ စားရတဲ႔ အက်င့္ ရလာပါၿပီ ။

 လက္နဲ႔ထမင္းနယ္စားရတာအေလ့အက်င့္နည္းလာပါတယ္ ။ကိုယ္အိုးကိုယ့္အိမ္ ျဖစ္လာေတာ့လည္း ထမင္းကို လက္နဲ႔ စားျဖစ္တာနည္းသြားပါတယ္ ။ နယ္ဘက္ေတြ ခရီးသြားလို႔ တခါတေလ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လက္နဲ႔ နယ္ဖတ္ၿပီး တြယ္မယ္ ႀကံ ျပန္ေတာ႔လဲ သူတို႔ေတြရဲ႕ ဇြန္းခက္ရင္း ယဥ္ေက်းမႈ ႀကီးစိုးေနတာ ၿမိဳ႕သားေတြ  လက္နဲ႔မစားတတ္ဘူးဆိုၿပီး ထင္ေလေတာ့ ဇြန္းခက္ရင္းနဲ႔ ဟန္ပါပါ စားျပရေသးတယ္ ။ တခါတခါ အလွဴမွာ အားရပါးရလက္နဲ႔ တြယ္မယ္ႀကံျပန္ေတာ့လဲ ၿမိဳ႕ကအလွဴ ဒန္ေပါက္က အဆင္မေခ်ာျပန္ဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဓေလ႔ လက္နဲ႔စားတဲ႔ထမင္းဝိုင္းအေၾကာင္းေရးမယ္ စိတ္ကူးေတာ့ ဘယ္ကစေရးရမယ္ေတာင္ မသိေတာ့ဘူးျဖစ္ေနၿပီ။

ျမန္မာေတြရဲ႕ ထမင္းဝိုင္းမွာ စားစရာေတြအျပင္ မပါမျဖစ္ ပါရမဲ႔ အေဆာင္အေယာင္က ေရတေကာင္း (ေရခ်ိဳင့္ /ေရပုလင္း)ေသာက္ေရခြက္ နဲ႔ လက္ေဆးေရခြက္ တို႕ျဖစ္ပါတယ္ ။ ထမင္းစားပြဲမွာ မထိုင္ခင္ လက္ေဆးေရကျပင္ (လက္ေဆး ေဘစင္) မွာ လက္ကို ပထမ စင္ေအာင္ေဆးရပါတယ္ ။ထမင္းစားပြဲမွာထိုင္ၿပီးတဲ႔ အခါ ညာဖက္လက္ကို လက္ေဆးေရခြက္မွာ လက္ဖ်ားေရစိုေအာင္ဆြတ္ၿပီးမွ ထမင္းကို ကိုင္စားရပါတယ္ ။

ငပိရည္ တို႔စရာဆိုတာ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ မမုန္းနိုင္တဲ႔အစာ ။

- မိမိနဲ႔ တဝိုင္းထဲ အတူထိုင္စားေသာ လူႀကီးသူမမ်ားမစားမွီ ဦးစြာ မစားရပါ ။ လူႀကီးမ်ားခြင့္ျပဳမွ လူႀကီးမ်ားကို ဦးခ်ၿပီးမွစားရပါမယ္ ။

- ထမင္းပန္းကန္ ထဲကို ထမင္းျပည့္ေမာက္ေအာင္မထည့္ရပါ ။

 -ပန္းကန္တြင္းသင့္ရံု ထည့္ထားတဲ႔ ထမင္းကို ပန္းကန္ရဲ႕ ညာဖက္ ေအာက္နားမွာ သံုးပံု တစ္ပံုေလာက္ ခြဲဖယ္ရပါတယ္ ။အဲဒီ ခြဲထားတဲ႔ ထမင္းပံုေလးကိုမွ စားခ်င္တဲ႔ ဟင္း ဟင္းခ်ိဳ ငပိရည္ စတာ တမ်ိဳးမ်ိဳး ဆမ္းထည့္ၿပီးမွ တလုပ္ခ်င္း စားရပါတယ္ ။ ထမင္းနဲ႔ ဟင္းကို လူျမင္မေကာင္းေအာင္ ေရာမနယ္ပါနွင့္ ။

- ထမင္းလုပ္ ကို သင့္ရံုသာလုပ္ရပါမယ္ ။ပါးစပ္မဆန္႔ေအာင္ မႀကီးရပါ ။

 - ထမင္းနယ္ၿပီး ထမင္းလုပ္ လုပ္ရာမွာ လက္ေခ်ာင္းေတြရဲ႕ အဖ်ားဘက္ ႏွစ္ဆစ္ထိသာ အသံုးျပဳၿပီး ကိုင္ရပါမယ္ ။ လက္ဖဝါးမ်ားအထိေပေအာင္မကိုင္ရပါ ။

ငပိရည္ တို႔စရာဆိုတာ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ မမုန္းနိုင္တဲ႔အစာ 

- ထမင္းလုပ္ ပါးစပ္ေရွ႕သို႔မေရာက္မွီ ပါးစပ္ကို ႀကိဳမဟထားရ ။ ပါးစပ္ အက်ယ္ႀကီးဖြင္႔ဟ၍ ထမင္းလုပ္ကို မထည့္ရ ။ထမင္းဝါးေနခ်ိန္ ပါးစပ္ပိတ္ထားရမည္ ။အသံမထြက္ေအာင္ ဝါးရပါမယ္ ။ ပ်တ္ ပ်တ္ မည္ေအာင္ မစားရ ။

- ဟင္းခပ္လွ်င္ အသားတုံးကို တခါခပ္လွ်င္ တတုံးသာခပ္သင့္ပါတယ္ ။ပန္းကန္ထဲ ဟင္းမ်ားစြာထည့္မထားရပါ ။ ပန္းကန္ထဲ ဟင္းတံုးမ်ားစြာထည့္ထားတတ္သူကို ေရွးလူႀကီးသူမမ်ားက ေလာဘႀကီးသူဟု ေကာက္ခ်က္ခ်တတ္ပါတယ္ ။

- ဟင္းခပ္လွ်င္ ဇြန္းကို ထမင္းေပေနေသာညာလက္ျဖင့္မကိုင္ရပါ ။ဘယ္လက္ျဖင့္ ဇြန္းကိုင္၍ ခပ္ရပါမည္ ။

- ဟင္းခ်ိဳ ဟင္းရည္ ေသာက္လွ်င္ ဇြန္းကို ဘယ္လက္ျဖင့္ ကိုင္၍ ခပ္ေသာက္ရပါမယ္ ။ ဟင္းရည္ေသာက္စဥ္ ဇြန္းကို သြားျဖင့္ မထိပါေစနဲ႔ ။

- ဟင္းရည္ေသာက္လွ်င္ အသံမျမည္ပါေစနဲ႔ ။ ခပ္ထားေသာ ဟင္းရည္ကို ကုန္ေအာင္ ေသာက္ပါ ။ မကုန္ဘဲ ဇြန္းထဲက်န္ေသာဟင္းရည္ကို ဟင္းရည္ပန္းကန္ထဲကို ျပန္မထည့္မိပါေစနဲ႔ ။ ျဖစ္နိုင္လွ်င္ ဇြန္းကို ဟင္းရည္ပန္းကန္ထဲ ျပန္မထည့္မွီ မိမိ ထမင္းပန္းကန္ေပၚတြင္ အရည္စစ္ၿပီးမွျပန္ထည့္လွ်င္ပိုေကာင္းပါတယ္ ။

 -  ဟင္းခြက္ ကို လက္ျဖင့္မႏိႈက္ရပါ ။ တို႔စရာ အသီးအရြက္ ယူခ်ိန္တြင္ ညာလက္ျဖင့္ယူပါ လက္တြင္ ထမင္းလံုးမကပ္ပါေစပါနဲ႔ ။ ထမင္းစားေနစဥ္အတြင္း လက္ေခ်ာင္းမ်ားတြင္ ထမင္းလံုးမ်ား မကပ္ေနပါေစနဲ႔ ။ ထမင္းလံုးမ်ားကြာက်ေစရန္ လက္ေခ်ာင္းေလးမ်ားအခ်င္းခ်င္း ပြတ္၍ ခြာခ်ရမည္။ ပါးစပ္ျဖင့္ လက္ေခ်ာင္းမ်ားကို စုတ္ျခင္းလွ်က္ျခင္း မလုပ္ရပါ ။

 - အသားတံုး ကို လက္ျဖင့္ဖဲ႔၍တစ္လုပ္ တစ္ကိုက္စာသာ စားပါ ။ အသားတံုးကို သြားျဖင့္ ကိုက္ျဖတ္ရန္လိုလွ်င္ ေရွ႕သြားျဖင့္ ကိုက္ျဖတ္ပါ ။ အံသြားျဖင့္ကိုက္ၿပီး လက္ျဖင့္ဆြဲျဖတ္ျခင္းမလုပ္ရပါ ။ ဖဲ႔ ျဖတ္ မရေသာ အသားတံုးကို ပလုပ္ပေလာင္း ပါးစပ္တြင္းထိုးသြင္းၿပီး မစားရပါ ။

 - အရိုးမ်ားကို အရိုးပန္းကန္တြင္း၌ သာ ထည့္ရမည္ ။ စားပြဲခံုေပၚသို႔မခ်ထားရပါ ။

 - ထမင္းစားေနစဥ္ စားပြဲေပၚမွ ဟင္းခြက္မ်ားကို ဟိုေရႊ႕ ဒီေရႊ႕ မလုပ္ရ ။ လူႀကီးမ်ားမွလိုအပ္လွ်င္ ရိုရိုေသေသ ကမ္းေပးရပါမယ္ ။

  - ထမင္းစားစဥ္ ထမင္းပန္ကန္ကို ဘယ္လက္ျဖင့္ ကိုင္မထားပါနဲ႔ ။ထမင္းပန္းကန္ရဲ႕ ေနာက္ မိမိရင္ဘတ္ေရွ႕စားပြဲေပၚတြင္ လက္ကိုတင္ထားပါ ။ အဲဒီလက္ကို အားျပဳၿပီး ထမင္းစားပြဲေပၚကို မမွီထားပါနွင့္ ။ ကိုယ္ကို မတ္မတ္ ထိုင္ပါ ။ ကိုယ္တေစာင္းမထိုင္ပါနဲ႔ ။တည့္တည့္ထိုင္စားရပါမယ္ ။

  - စကားမ်ားမ်ား မေျပာရပါ ။ ပါးစပ္ ပလုပ္ပေလာင္းျဖင့္ စကားမေျပာရပါ ။ သလိပ္ဟပ္ျခင္း ေခ်ာင္းဟန္႔ျခင္းမျပဳရပါ ။

  - မိမိစားၿပီးေသာ္လည္း အားလံုးစားၿပီးသည္အထိေစာင့္ပါ ။ စားၿပီးခ်ိန္တြင္ လက္ကို စားပြဲေဘးရွိလက္ေဆးေရခြက္တြင္ ေဆးပါ ။ လက္ေဆးေရ ညစ္ပါတ္ေနလွ်င္ ေသာက္ေရခြက္ျဖင့္ ေလာင္း၍ အနည္းငယ္ေဆးနိုင္ပါတယ္ ။ ၿပီးမွ လက္ေဆးရာေနရာ ေရကျပင္ (လက္ေဆးေဘစင္) တြင္ လက္ကို စင္ေအာင္ေဆးပါ ။ လက္မေဆးဘဲ စားပြဲမွ ထမသြားသင့္ပါ ။ လက္မေဆး ပါးစပ္မသုတ္ ဘဲ ေရမေသာက္ရပါ ။

ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ လက္ေဆးတဲ႔ေနရာ ေရကျပင္ အေၾကာင္းကို ႀကံဳတုန္း ေျပာျပခ်င္ပါေသးတယ္ ။ ျမန္မာေရွးအသံုးမွာ ေရသံုးတဲ႔ေနရာေတြကို ေရကျပင္လို႔ ေခၚေဝၚၾကပါတယ္ ။ အခုေခတ္ေတာ့ ဒီစကားသံုးတာ သိပ္မေတြ႔ရေတာ့ပါ ။ ျမန္မာေတြရဲ႕ ေရွးအိမ္ေတြမွာ ေရသံုးတဲ႔ ေရကျပင္ သံုးေနရာ ရွိတတ္ပါတယ္ ။

၁ ။ ေျခေဆးတဲ႔ ေရကျပင္ ။ အိမ္ေရွ႕ ေလွခါးရင္းတြင္ရွိၿပီး အိမ္ေပၚမတက္ခင္ ေျခေဆးရတဲ႔ေနရာပါ ။ေရအိုးနဲ႔ ေရမႈတ္အရိုးရွည္ နဲ႔ အျပင္ကအျပန္ ေျခေဆး ရပါတယ္ ။ခုေခတ္ေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္ ။မသိသူေတြက ေသာက္ေရအိုးနဲ႔ အမွတ္မွားေသာက္မိမွာစိုးလို႔ပါ။

၂ ။ လက္ေဆးေရကျပင္ ။ အိမ္မႀကီးရဲ႕ ေျခရင္းဖက္ ေျခေက်ာ္ေပါက္ အျပင္ဘက္ ဝရံတာမွာ ရွိပါတယ္ ။တခ်ိဳ႕အရပ္မွာေတာ့ ေသာက္ေရအိုးစင္နဲ႔ပါတြဲထားတတ္ၾကတယ္ ။ လက္ေဆးေရသံုးဖို႔အတြက္က ရာဝင္ စဥ့္အိုးနဲ႔ ေရဖလား ရွိပါတယ္ ။လက္ေဆးေရသံုးသလို မနက္ အိပ္ရာ ထ မွာလည္း မ်က္နွာသစ္ သြားတိုက္ စသျဖင့္ သံုးတတ္ၾကပါတယ္ ။

၃ ။မီးဖိုေခ်ာင္သံုး ေရကျပင္ ။ မီးဖိုေခ်ာင္နဲ႔ တြဲရက္ ရွိၿပီး ခ်က္ျပဳတ္ေရး အတြက္ ေရသံုးတဲ႔ေနရာပါ ။ ေနာက္ေဖးေဆာင္နဲ႔အတူ အိမ္ေနာက္ထြက္ေပါက္လည္း ရွိတဲ႔ေနရာပါ ။

ခုေတာ႔ လက္ေဆးတဲ႔ေရကျပင္ေနရာမွာ လက္ေဆးကန္ ေဘစင္ ကေနရာဝင္ယူလာသလို မီးဖိုေခ်ာင္က ေရကျပင္ေနရာမွာလဲ ပန္ကန္ေဆးတဲ႔ ေဘစင္ ေတြ ေနရာယူလာၿပီ ဆိုေတာ႔ ျမန္မာ့ဓေလ့ တျဖည္းျဖည္း ကြယ္ေပ်ာက္လာၿပီး လူေတြက ေခတ္မွီလာတယ္ေျပာေပမဲ႔ ခ်စ္စရာ႔ ျမန္မာ့ ဓေလ့ေတြ ရွာမရျဖစ္ရတယ္။

ေႏြဦး အျမင္ ပါ ။